Sakız

 

Damla Sakızı

Anacardiaceae (Sakızağacıgiller) familyasının bir türü olan Pistacia lentiscus L. var. chia 'nın dal ve gövdelerinin çizilerek sakız (mastix) elde edilmesinden dolayı sakız ağacı denilmektedir. Dünya sakız ihtiyacının %80- 90 kadarı Sakız Adası’ndan karşılanmaktadır. Ülkemizde Hatay ile İzmir arasında kıyıya yakın bölgelerde yayılış gösterir. Bu tür yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Ülkemizdeki yayılış miktarı ile yıllık tahmini potansiyeli belirlenmemiştir. Ancak bu türün korunması, çoğaltılması ve ekosisteminde geliştirilmesi maksadıyla 2014-2018 yıllarını kapsayan 5 yıllık bir eylem planı hazırlanmıştır.  

Ağaç gövdesi ve dallarına açılan yaradan elde edilen reçineli sakızı kullanılmaktadır. Sakız %1 -3 oranında uçucu yağ ve reçineden ibarettir. Reçine diterpenik reçine asitlerini (mastikodienik asit ve oleanolik asitleri) bulundurmaktadır. Sanayide çeşitli ürünlere renk verici, yapıştırıcı, cila verici olarak yararlanılmakta, tütünlere koku verilmesinde, sakızın çeşitli organik çözücülerdeki çözeltileri kullanılmaktadır. Diş tozu ve diş dolgu maddelerinin yapımında aranılan bir madde olduğu gibi eczacılık ve parfümeri sanayiinde ise fiksatör olarak kullanılır. Şekercilikte ve içki yapımında da koku verici olarak geniş kullanım alanı bulmaktadır. Drog olarak, midevi, yatıştırıcı ve bazı preparatlara koku verici, ağız kokularını giderici, diş etlerini kuvvetlendirici özellikleri vardır. TSE tarafından standardı hazırlanmamıştır.