Menengiç (Pistacia spp.)
Anacardiaceae (Sakızağacıgiller) familyasının bir türü olan
menengiçler maki bitkileriyle birlikte bulunur. Pistacia terebinthus L.’e
Antep fıstığı aşılandığında P. vera L. (Antep Fıstığı) üretilebilmektedir.
Sahipli arazilerde bu yola başvurularak gelir temin edilmektedir. Yaprakları üzerinde
Pemphigus corniculatus Pass. isimli böcek tarafından mazı meydana getirilir.
Meyveleri, odunu ve yaprak mazıları kullanılmaktadır. Ülkemizde 17.637 ha. Alanda
yayılışı vardır. Tahmini potansiyeli 247.750 ton/yıl’dır.
Ağaç şeklinde olanlarının
gövdesine yara açılmak suretiyle terebentin chi otica (sakız) elde edilir. Güzel
kokulu olan ve % 9-12 arasında uçucu yağ içeren bu terebentin, bal kıvamında, şeffaf
açık sarı renkli ve alkolde kolayca eriyebilir özelliktedir. Myricetin, reçine
ve gallik asit içermektedir. Bitkinin kabuklarında da %25 oranında tanen
bulunmaktadır. Yapraklarda böcek tarafından oluşturulan mazılar da fazla
miktarda tanen taşır ve özel kullanım alanları vardır. Terebentin, dâhilen
balgam söktürücü olarak kullanıldığı gibi birçok yakının terkibinde de yer alır.
Mazılar ise kıymetli ipek kumaşların boyanmasında, şaraba renk vermede ve tütsü
maddesi olarak kullanılmaktadır. Bitum yağı adı verilen yağı sabun imalinde
kullanıldığı gibi, araba koşumlarının deri aksamında kullanılarak deri kayışların
yumuşaklığı ve dayanıklılığı artırılır. Meyveleri kavrularak yenilir. Pres artığı
küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. Drog olarak, gövdeden elde edilen
terebentin balgam söktürücü, göğüs yumuşatıcı ve idrar söktürücü özelliği vardır.
TSE tarafından standardı hazırlanmamıştır.
Fotoğraf Kaynağı: Orman Genel Müdürlüğü BİYOD Veritabanı